طراحی ،نظارت و اجرای شبکه های توزیع نیروی برق
امروز : چهارشنبه ۳ بهمن ۱۴۰۳
031-35572351 //4297 302 0913// 0899 408 0913
09133024297 - 09134080899

معرفی تجهیزات برق

7 دسامبر 2021 914

معرفی تجهیزات برق

شرکت های توزیع برق در سراسر دنیا وظیفه ی تغذیه مشترکین را دارند که این مشترکین در ولتاژها

به صورت تکفاز یاسه فاز برق دار می شوند ومشترکین دیماندی فقط با برق سه فاز تغذیه می شوند .

دراین راستا در کشور ایران شرکت توزیع برق سه فاز با ولتاژ ۲۰ کیلوولت وفرکانس پنجاه هرتز از

شرکت های فوق توزیع که به صورت فیدرهای مختلف در سطح شهرها و روستاها به صورت هوایی

وزمینی توزیع می شوند وسپس توسط ترانسفورماتور با ولتاژ ۴۰۰ ولت تبدیل شده وبه صورت

فیدرهای فشار ضعیف در محل ها وکوچه ها وخیابان ها توزیع می شود که مختصرا این فرایند توضیح

داده می شود.

کلیه پروژه ها ابتدا طراحی محاسبات فنی روی ان ها انجام می شود وسپس با تایید قسمت مهندسی و

بهره برداری توسط قسمت پشتیبانی تامین اعتبار شده وجهت اجرا به پیمانکار طی قراردادی و گذراندن

مناقصه واگذار می شود .

شرکت های برق منطقه ای با توجه به شاخص هایی چون ثقل بار واینده نگری کاهش تلفات – امنیت

شبکه – کاهش هزینه ها و…. با شرکت های مشاوره مطالعات محل پست های فوق توزیع را تعیین

می نمایند که پست های فوق توزیع دارای فیدر خانه هستند که فیدرهای   20  کیلو ولت رابه صورت

فیدرهای زوج وفرد تقسیم بندی وبا شماره های ۱و۲و۳و…نامگذاری می شود وهر کدام از فیدر های

خروجی دارای دژنکتورهایی که معمولا خلا هستند ودارای رله های چون اور کارنت  و سنسیتیورهستند

از محل فیدر خانه به صورت کابلی فیدر به خارج از پست احداث می شود که ممکن است ادامه ی مسیر

فیدر نیاز به کابل باشد ویا بعد از خروج از پست به صورت هوایی با سیم الومینیوم احداث گردد.

در خصوص احداث شبکه های هوایی وزمینی فشار متوسط تجهیزات مورد استفاده به طور مختصر

شرح داده می شود اما باید یاداور شوم که طی دههای اخیر شبکه های فشار متوسط وضعیف هوایی

نیز به صورت کابل های خود نگهدار بر روی پایه ها نیز احداث می شود که دارای مزایا و معایبی

است اما با توجه به کاربرد ان ها امروزه این نوع شبکه نیز در توزیع برق توانسته است جایگاه خود را

باز کند که مختصرا به ان اشاره میکنم.

مشخصات انواع کابل:

درگذشته کابل های مورد استفاده برای توزیع برق عمدتا کابل های روغنی بودند اما با گسترش صنعت

نفت واستفاده از مشتقات نفت در صنایع مختلف ماده پی-وی-سی- توانست عایق کاری خوبی انجام دهد و

جایگزین خوبی بجای روغنی باشد . افت فشارروغنی ونشت روغن و واکنش شیمیایی بین روغن و هادی و کاغذ استفاده شده در ان باعث مشکلات وشکست عایقی و منجر به تخریب کابل می شد.

کابل های کراسلینگ با هادی های مس و الومینیوم ساخته شده است و دارای عایق پی – وی – سی است

و از هادی های مس افشان برای ارت کابل استفاده می شود که در کلیه مراحل بین فلز و هادی ها از نیم هادی بین ان ها استفاده می شود بجز غلاف کابل چون کابل ها در ابتدا و انتها باید دارای سرکابل باشند

واز هر دو طرف زمین شود در خطوطی که دارای مسافت  طولانی هستند وبه علت اثر خازنی کابل ولتاژ ان افزایش میابد ودر فواصل مشخص بر روی هر فاز از برقگیر استفاده میشود.

   با این مطالبی که در مورد ان گفته شد یک اشنایی کلی ازتوزیع برق برای خواننده فراهم گردید در این راستا برای اشنایی بیشتر تجهیزات مهم مورد استفاده در این صنعت معرفی و برخی به اختصار توضیح داده می شود.

تعريف و توصيف:

کليد اتوماتيک عبارت است از يک کليد مکانيکي که توانايي قطع و وصل و حمل جريان نامي را در شرايط عادي مدار دارا بوده و علاوه براين توانايي حمل جريان و قطع آن در شرايط غير عادي مدار در يک مدت مشخص و معين را داراست.

تعاريف اوليه:

براي آشنايي بيشتر با کليد اتوماتيک و نقش آن در شبکه‌هاي توزيع نيروي برق تعاريف زير مي‌توانند سودمند باشند.

کليد اتوماتيک همراه با فيوز:

عبارت است از يک کليد اتوماتيک که يک فيوز با هر يک از قطب‌هاي آن سري شده است به طوري که فيوز و سيستم کليد اتوماتيک در يک ساختار واحد ساخته شده‌اند.

کليد اتوماتيک جريان محدود:

نوعي کليد اتوماتيک است که در وضعيت اتصال کوتاه قبل از رسيدن جريان مدار به مقدارماکزيمم خود، در يک زمان خيلي کوتاه باعث قطع مدار مي‌شود.

کليد اتوماتيک کشوئي:

کليداتوماتيکي است که به صورت کشوئي بوده و در صورت بيرون آمدن از جاي خود شرايط لازم براي ايزولاسيون بين مدار اصلي و تغذيه را برآورده مي‌سازد.

کليد اتوماتيک کمپکت:

عبارتاست از کليد اتوماتيکي که داراي يک محفظه نگهداري ريخته‌گري شده از مواد عايقي بوده و به صورت مجتمع ساخته مي‌شود.

کليد اتوماتيک با مکانيزم قطع در هواي باز:

عبارتاست از کليداتوماتيکي که کنتاکت‌هاي آن در فشار هواي اتمسفر باز و بسته مي‌شوند.

کليد اتوماتيک از نوع خلاء:

عبارت است از کليد اتوماتيکي که کنتاکت‌هاي آن در يک محفظه خلاء باز و بسته مي‌شوند.

کليد اتوماتيک گازي:

عبارت است از کليد اتوماتيکي که کنتاکت‌هاي آن در فشار هواي بالاتر از فشار اتمسفر و يا در داخل يک گاز غير از هوا باز و بسته مي‌شوند.

کليد نشاندهنده يا هشداردهنده:

عبارتاست از يک کليد کمکي که همراه با عملکرد کنتاکت‌هاي اصلي کليد عمل مي‌کند و وضعيت کليد را نشان مي‌دهد.

کنتاکت‌هاي کمکي:

عبارتند از کنتاکت‌هايي که به صورت مکانيکي با کنتاکت‌هاي اصلي باز و بسته مي‌شوند.

کنتاکت‌هاي a (کنتاکت‌هاي وصل):

عبارتنداز کنتاکت‌هايي که در هنگام بسته بودن کنتاکت‌هاي اصلي بسته بوده و در هنگام بازبودن آنها باز مي‌باشند.

کنتاکت‌هاي b (کنتاکت‌هاي قطع):

عبارتنداز کنتاکت‌هايي که به هنگام بسته بودن کنتاکت‌هاي اصلي باز بوده و برعکس به هنگام باز بودن کنتاکت‌هاي اصلي بسته مي‌باشند.

رله‌هاي لحظه‌اي:

رله‌هايي هستند که بدون وقفه و بدون تأخير زماني عمل مي‌کنند.

رله‌هاي جريان وصل:

عبارتند از رله‌هايي که در صورت وصل کليد با جريان‌هاي بيش از مقدار تنظيم شده باعث باز شدن کليد مي‌شوند.

رله‌هاي جريان زياد:

رله‌هايي هستند که در صورت بالا رفتن دامنه جريان عبوري از يک مقدار مشخص که از قبلاً تنظيم شده است، باعث قطع کليد مي‌شوند.

رله‌هاي جريان زياد با تأخير زماني:

عبارتنداز رله‌هاي جريان زيادي که با يک تأخير زماني مشخص و معين که قابل تنظيم است باعث قطع کليد در جريان‌هاي زياد مي‌شوند. اين تأخير زماني مستقل از مقدار اضافه جريان مي‌باشد.

رله‌هاي جريان زياد با تأخير زماني معکوس:

رله‌هايي هستندکه تأخير زماني آنها با دامنه جريان اضافه بار نسبت معکوس دارد.

رله‌هاي جريان زياد مستقيم:

عبارتند از رله‌هايي که به طور مستقيم از طريق مدار اصلي کليد تغذيه مي‌شوند.

رله‌هاي جريان زياد غير مستقيم:

رله‌هايي هستند که به طور غيرمستقيم از مدار اصلي تغذيه مي‌شوند (از طريق ترانس و …)

رله‌هاي اضافه بار:

رله‌هايي هستند که حفاظت تجهيزات در برابر جريان‌هاي اضافه بار را به عهده دارند.

رله‌هاي حرارتي اضافه بار:

عبارتنداز رله‌هاي اضافه بار با تأخير زماني معکوس که براساس واکنش حرارتي ناشي از عبور جريان از کليد عمل مي‌کنند.

رله‌هاي جريان معکوس (در جريان‌ها و ولتاژهاي مستقيم):

رله‌هايي هستند که در هنگام عبور جريان معکوس بيش از مقدار تنظيم شده از کليد، باعث باز شدن کليد مي‌شوند.

رله‌هاي موازي:

رله‌هايي که به طور مستقيم از طريق يک منبع تغذيه مي‌شوند.

رله‌هاي کاهش ولتاژ:

رله‌هايي هستند که در هنگام کاهش ولتاژ دو سر آنها از يک مقدار مشخص و تعيين شده باعث باز وبسته شدن کليد (همراه با تأخير و يا بدون تأخير) مي‌شوند.

تحمل جريان کوتاه مدت:

جرياني است که کليد مي‌تواند در يک مدت معين و محدود و نيز تحت شرايط مشخص از خود عبوردهد بدون آنکه آسيبي به آن برسد.

تحمل جريان پيک:

ماکزيمم جرياني است که کليد در وضعيت وصل تحت شرايط مشخص مي‌تواند تحمل نمايد.

زمان قوس يک قطب:

عبارتاز فاصله زماني بين لحظه ايجاد قوس در يک قطب تا زمان خاموش شدن قوس در آن قطب است.

زمان قوس کليد اتوماتيک چند قطبي:

عبارت از فاصله زماني بين لحظه ايجاد اولين قوس تا زمان خاموش شدن قوس تمامي قطب‌ها مي‌باشد.

جريان قطع بحراني:

عبارت است از مقدار جريان قطع‌کنندگي که در آن طول قوس و يا انرژي قوس ايجاد شده بيشتراز طول قوس ايجاد شده در قطع جريان اتصال کوتاه نامي کليد است.

زمان قطع:

عبارت است از فاصله زماني شروع قطع قطب‌هاي کليد تا قطع کامل جريان آن.

زمان وصل:

عبارت است از فاصله زماني شروع وصل قطب‌ها تا عبور جريان از مدار اصلي کليد.

زمان وصل- قطع:

عبارتاست از فاصله زماني بين لحظه شروع جريان در يکي از قطب‌ها تا لحظه خاموش شدن قوس در تمامي قطب‌ها.

جريان تنظيمي:

مقدار جرياني است که رله‌ها بر اساس آن تنظيم مي‌شوند و مطابق با آن شرايط قطع تعريف مي‌شود.

ناحيه تنظيم جريان (رله‌هاي جريان زياد):

عبارت است از ناحيه بين ماکزيمم و مينيمم مقدار جريان تنظيمي رله‌هاي جريان زياد.

جداکننده:

يک کليد مکانيکي است که در حالت باز بودن شرايط لازم براي جداسازي بين منبع و بار رابرآورده مي‌سازد. جداکننده توانايي باز و بسته کردن مدار با جريان‌هاي کم را دارااست اگر در هنگام باز شدن ولتاژ ايجاد شده در دو سر ترمينال‌هاي آن خيلي کم بوده وقابل صرفنظر کردن باشد. همچنين جداکننده توانايي حمل جريان بار در شرايط عادي ونيز جريان‌هاي اضافه بار را در شرايط معين دارا مي‌باشد.

طبقه‌بندي کليد اتوماتيک هوايي فشار ضعيف با مکانيزم قطع در هوا:

مطابق با روش‌هاي مختلف کنترل، کليدهاي اتوماتيک هوايي فشار ضعيف جهت عمل قطع و وصل کردن به شرح زير طراحي و ساخته مي‌شوند.

  • کنترل دستي
  • کنترل غيردستي
  • کنترل با استفاده از انرژي الکتريکي
  • کنترل با انرژي ذخيره شده

بر اساس محيط واسط جهت قطع جريان بارها، کليدهاي اتوماتيک فشار ضعيف به دو دسته زير تقسيم مي‌شوند:

  • عمل قطع کليد در فضاي آزاد
  • عمل قطع کليد در داخل روغن

اجزاي کليد اتوماتيک:

در اشکال زير شماي ظاهري يک نمونه کليد اتوماتيک و اجزاي تشکيل دهنده آن به تفکيک آورده شده است.

شماي ظاهري کليد اتوماتيک

اجزاي تشکيل دهنده کليد اتوماتيک

مشخصه‌هاي کليد اتوماتيک:

مشخصه‌هاي کليد اتوماتيک که در ادامه به صورت کامل تشريح شده به صورت زير است:

  • نوع کليد اتوماتيک
  • مقادير نامي
  • مدارهاي کنترل و سيستم تغذيه هواي فشرده (در کليدهاي اتوماتيک پنوماتيکي و الکتروپنوماتيکي)
  • نوع و مشخصه‌هاي حفاظت
  • کليدهاي کمکي
  • درجه حفاظت

نوع کليد اتوماتيک:

طبقه‌بندي کليدهاي اتوماتيک بر اساس انواع زير مي‌باشد.

– تعداد قطب‌ها

– نوع جريان: از نظر AC يا DC بودن (در صورت AC بودن فرکانس نامي و تعداد فازها)

– نوع واسطه قطع (هوايي يا روغني)

-نوع مکانيزم کنترل جهت قطع کردن: کنترل دستي يا غير دستي، دستي مستقيم يا غيرمستقيم، کنترل موتوري يا الکتريکي، الکتروپنوماتيکي، و در صورتي که کنترل با دست باشد بايد دسته و چرخ‌دنده و … مشخص شوند.

نوع مکانيزم کنترل جهت باز کردن: روش‌هاي باز کردن، به عنوان مثال بازکردن دستي به طور مستقيم، باز کردن با دست و کنترل از راه دور، باز کردن با انرژي الکتريکي موتوري يا با سيم‌پيچ مغناطيسي، کنترل جريان زياد. باز شدن در ولتاژهاي پايين، باز شدن هنگام معکوس شدن جهت توان يا جريان و …

– نوع تعمير و نگهداري: قابل تعمير بودن يا غير قابل تعمير بودن

انواع کليد اتوماتيک:

کليدهاي اتوماتيک يا مدارشکن‌ها به دو دسته تقسيم مي‌شوند:

کليدهاي اتوماتيک هوايي:

از آنجايي که مکانيزم اطفاء جرقه در اين کليدها در هواي آزاد صورت مي‌گيرد لذا به اين دسته از کليدها کليدهاي هوايي مي‌گويند. عمر مفيد کليدهاي هوايي تقريباً دو برابر کليدهاي کمپکت است و همچنين قدرت قطع اين کليدها نسبت به کليدهاي کمپکت بيشتر است.

کليد اتوماتيک هوايي

مکانيزم عملکرد کليدهاي هوايي بدين شکل است که فنر شارژ کليد توسط دسته گردنده يا موتورالکتريکي شارژ مي‌شود وکليد به حالت وصل مي‌رود. در هنگام بروز خطا رله الکترونيک به کمک ترانس‌هاي نمونه‌بردار جريان وقوع خطا را حس کرده و طي زمان معيني فرمان دشارژ فنر و به عبارتي فعال ساختن مکانيزم قطع جريان توسط کليد را صادر مي‌کند. به طور کلي مکانيزم شارژ کليدها يا به شکل گردنده و يا به صورت فنر شارژ شده مي‌باشد.

کليدهاي هوايي اغلب در دو نوع ثابت و کشوئي ساخته مي‌شوند.

از آنجايي که اين کليدها از رله‌هاي الکترونيکي و ميکروپروسسوري بهره مي‌گيرند لذا از دقت و انعطاف‌پذيري بالايي جهت حفاظت و برقراري سلکتيو در شبکه برخوردارند.

کليدهاي اتوماتيک کمپکت (بدنه تزريقي):

ازآنجايي که بدنه اين کليدها از نوع خاصي از قالب‌هاي تزريق ساخته مي‌شود لذا به آن بدنه تزريقي و يا به طور اختصاري MCCB مي‌گويند.

‌مکانيزم عملکرد کليدهاي کمپکت در هنگام وقوع خطا مشابه کليدهاي هوايي يا ACB مي‌باشد. بدين شکل که فنرشارژ مکانيزم که به شکل دستي و يا موتوري شارژ مي‌شود در هنگام وقوع خطا دشارژ شده و پل‌هاي کليد را باز مي‌کند. معمولاً با استفاده از يک رله حرارتي (بيمتال) و يکرله الکترومغناطيسي جريان خطاي اضافه بار يا اتصال کوتاه توسط کليد تشخيص داده شده و فرمان قطع کليد صادر خواهد شد.

                        کليد اتوماتيک کمپکت

مقادير نامي:

مقادير نامي کليدهاي اتوماتيک به صورت زير تعريف مي‌شوند.

ولتاژ نامي بهره‌برداري:

عبارت است از مقدار ولتاژي که کليد اتوماتيک توانايي قطع و وصل تحت آن ولتاژ را داشته و نيز توانايي قطع و وصل جريان‌هاي اتصال کوتاه را دارا باشد.

ولتاژ استقامت عايقي نامي:

عبارت است از ولتاژي که کليد اتوماتيک بر اساس آن طراحي شده به طوري که کليد توانايي تحمل ولتاژهاي مشخص شده در آزمايش عايقي و نيز شرايط جداسازي لازم را با توجه به استاندارد IECداشته باشد. در هيچ شرايطي نبايد ولتاژ کار نامي کليد بيشتر از مقدار ولتاژ عايقي نامي باشد.

کار هشت ساعته:

عبارت است از زماني که کنتاکت‌هاي اصلي کليد اتوماتيک تحت شرايط محيطي و کار عادي در مدت ۸ ساعت مي‌توانند به صورت بسته باقي بمانند بدون اينکه حرارت آنها از مقدار مجاز و تعيين شده تجاوز کند (اين زمان از طرف سازنده ارائه مي‌شود).

جريان حرارتي نامي در فضاي بسته:

جريان حرارتي نامي در فضاي بسته براي يک کليد اتوماتيک به ماکزيمم جرياني گفته مي‌شود که کليد اتوماتيک در فضاي بسته و هنگام بهره‌برداري از خود عبور مي‌دهد بدون آنکه حرارت آن از مقدار مجاز و تعيين شده فراتر رود. مقادير اين جريان توسط کارخانه سازنده ارائه مي‌شود.

جريان نامي دائمي:

عبارت است از جرياني که کليد اتوماتيک بدون وقفه و در حالت کار دائمي از خود عبور مي‌دهد.

فرکانس نامي:

فرکانس نامي کليد اتوماتيک عبارت است از فرکانس کار بهره‌برداري که کليد اتوماتيک براساسآن طراحي و ساخته شده است و نيز تمامي مشخصه‌هاي کليد بر اساس آن فرکانس بيان مي‌شوند.

جريان حرارتي نامي:

عبارتاست از ماکزيمم جرياني که کليد اتوماتيک در فضاي محيط استاندارد و به مدت ۸ ساعتاز خود عبور مي‌دهد بدون آنکه حرارت آن از حد مجاز تعيين شده در استاندارد IEC بالاتر رود. مقدار اين جريان از طرف سازنده بيان مي‌شود.

مدت کار دائم:

مدتي است که کنتاکت‌هاي اصلي کليد اتوماتيک بسته باقي مي‌مانند در حالي که يک جريان دائمي و بدون وقفه را در مدت بيش از ۸ ساعت (در طول يک هفته، يک ماه و حتي يک سال)از خود عبور مي‌دهند بدون آنکه حرارت آنها از حد مجاز بالاتر رود.

ظرفيت وصل جريان اتصال کوتاه نامي:

عبارت است از مقدار جريان اتصال کوتاه که کليد اتوماتيک تحت شرايط ولتاژ کار نامي، فرکانس نامي و در ضريب قدرت‌هاي مجاز توانايي وصل آن را داشته باشد. اين مقدار جريان از طرف سازنده ارائه شده و عبارت از مقدار ماکزيمم پيک جريان مي‌باشد.

براي ولتاژهاي ACظرفيت وصل جريان اتصال کوتاه نبايد از مقدار ظرفيت قطع اتصال کوتاه نامي با در نظرگرفتن ضريب nکمتر باشد.

براي ولتاژهاي DC ظرفيت وصل جريان اتصال کوتاه نامي نبايد کمتر از ظرفيت قطع جريان اتصال کوتاه نامي باشد.

همچنين اين مقدار جريان بايد طوري باشد که کليد اتوماتيک توانايي وصل آن را در ولتاژهاي بالاتر از ولتاژ نامي بهره‌برداري (۱۰ درصد بالاتر از حد نامي) داشته باشد.

ظرفيت قطع اتصال کوتاه نامي:

ظرفيت قطع اتصال کوتاه نامي عبارت است از جرياني که کليد اتوماتيک توانايي قطع آن را درشرايط ولتاژ کار بهره‌برداري، فرکانس نامي و ضريب قدرت مشخص (يا براي مدارهاي DC با ثابت زماني مشخص)داشته باشد. اين مقدار جريان از طرف سازنده ارائه مي‌شود و بر اساس مقدار جريان قطع مؤثر در مدارهاي ACو ماکزيمم مقدار جريان در مدارات DC بيان مي‌شود.

همچنينا ين مقدار جريان بايد طوري باشد که کليد اتوماتيک توانايي قطع آن را در ولتاژهاي بالاتر از ولتاژ نامي بهره‌برداري (۱۰ درصد بالاتر از مقدار نامي) داشته باشد.

براي مدارات ACضريب قدرت نبايد کمتر از مقادير مشخص شده در استاندارد باشد و در مدارات DC اين مقدار جريان براي ثابت‌هاي زماني که از طرف سازنده ارائه شده بيان مي‌شود. در هر حال نبايد اين ثابت زماني بيشتر از ۱۵ ميلي‌ثانيه باشد.

رابطه ظرفيت قطع و وصل اتصال کوتاه نامي و ضريب قدرت:

رابطه بين ظرفيت قطع اتصال کوتاه نامي، ضريب قدرت و کمترين ظرفيت وصل اتصال کوتاه نامي در جدول زير داده شده است.

ثابت زماني نامي:

براي جريان‌هاي DCثابت زماني نامي ۱۵ ميلي‌ثانيه در نظر گرفته مي‌شود.

استقامت جرياني کوتاه مدت:

عبارت است از مقدار جرياني که کليد اتوماتيک در مدت زمان کوتاه مي‌تواند تحمل کند. اين مقدار جريان بستگي به مقدار جريان نامي کليد دارد.

مقاديرزمان‌هاي اعمالي عبارت از ۰۵/۰ و ۱/۰ و ۲۵/۰ و ۵/۰ و ۱ ثانيه مي‌باشد. براي ولتاژهاي ACمقادير مؤثر rmsدر نظر گرفته مي‌شوند و طول مدت استقامت جريان کوتاه مدت ۱ ثانيه مي‌باشد. درصورتي که اين مقدار جريان کمتر از ظرفيت قطع اتصال کوتاه نامي باشد، سازنده بايدطول مدت زماني که جريان قطع اتصال کوتاهي که مي‌تواند از کليد اتوماتيک عبور کندرا مشخص کند.

مدارات کنترل:

مشخصه هاي مربوط به اين مدارها عبارت است از:

  • ولتاژ نامي تغذيه مدار کنترل
  • نوع جريان (AC or DC)
  • فرکانس نامي در صورت AC بودن

مقادير ولتاژ نامي تغذيه و فرکانس تغذيه مدارهاي کنترل براساس مشخصه هاي عايقي و بالا رفتن حرارت در کليد بيان مي شوند. مقدار آن عبارتاست از ولتاژ اعمالي به مدار کنترل کليد جهت کار نامي بدون اينکه تجهيزات اضافي ازقبيل يکسوکننده و کليدهاي کمکي به کليد اتوماتيک وصل شده باشد. به عبارت ديگر حدتغييرات ولتاژ منبع که مدار اصلي کنترل را تغذيه مي کند بين ۸۵% و ۱۱۰% مقدار نامي آن مي‌‌باشد.

فشار هواي سيستم کنترل:

مشخصه‌هاي مربوط به فشار هواي سيستم کنترل عبارت است از:

– فشار و محدوده تغييرات فشار نامي

– مقدار هوا در فشار اتمسفر که در هر باز و بسته شدن کليدها مورد نياز است.

– فشار هواي نامي کليدهاي پنوماتيکي و يا الکتروپنوماتيکي به مشخصات و نقطه کار بهره‌برداري سيستم کنترل بستگي دارد.

رله‌هاي همراه با کليد اتوماتيک:

نوع و مشخصه رله‌هاي همراه با کليد اتوماتيک عبارتند از:

انواع رله‌ها:

۱- رله‌هاي موازي

۲- رله‌هاي جريان زياد

الف- لحظه‌اي

ب- با تأخير زماني مشخص

ج- با تأخير زماني معکوس

۳- رله‌هاي حفاظت از افت ولتاژ (رله‌هاي ولتاژ پايين)

۴- رله‌هاي ولتاژ بالا

مشخصه‌هاي رله‌ها:

– رله‌هاي موازي و رله‌هاي حفاظت از افت ولتاژ:

الف- ولتاژ نامي

ب- نوع جريان

ج- فرکانس نامي

د- محدوده تنظيم ولتاژ

– رله هاي جريان زياد:

الف- جريان حرارتي نامي

ب- نوع جريان

ج- فرکانس

د- تنظيم زماني

ه- تنظيم جرياني

در شکل زير منحني a مربوط به رله حرارتي (تأخيري) و منحني n مربوط به رله مغناطيسي و منحني s مربوط به قطع آني مي‌باشد. چنانکه ديده مي‌شود اين کليد جريان اتصال کوتاه شديد را بسيار سريع قطع مي‌کند.

مشخصه زمان جريان کليدهاي اتوماتيک با رله حرارتي، مغناطيسي و قطع آني

جريان حرارتي نامي رله‌هاي جريان زياد:

عبارت است از مقدار جرياني که کليد توانايي حمل آن را تحت شرايط آزمايش‌هاي مشخص شده در استاندارد IEC 947-2 دارا باشد بدون آنکه حرارت کليد و تجهيزات جانبي آن از حد مجاز بالاتر رود.

تنظيم جرياني رله‌هاي جريان زياد:

کليدهاچنان طراحي و ساخته مي‌شوند که قابليت تغيير و تنظيم رله‌هاي آن وجود داشته باشد.همچنين بايد محدوده تنظيم رله‌ها بر روي کليد نوشته شده باشد. اين مشخصه‌هاي تنظيم که بر روي کليد نوشته مي‌شوند ممکن است به طور مستقيم برحسب آمپر و يا اينکه برحسب مضربي از جريان نامي نوشته شده روي رله باشد.

کليدهايي که قابليت تغيير و تنظيم در مشخصه هاي رله آن وجود ندارد بايد مقادير مذکور درجدول زير را برآورده سازد.

درحالتي که رله‌ها به طور غيرمستقيم توسط ترانس‌هاي جريان تغذيه مي‌شوند، ممکن است مقادير نوشته شده بر روي کليد برحسب جريان اوليه ترانسفورمري که توسط آن تغذيه مي‌شودنوشته و تنظيم شود ويا اينکه برحسب رله‌هاي جريان زياد، تنظيم جريان صورت گيرد. درهر صورت نسبت تبديل ترانس جريان بايد ذکر شود.

درصورتي که عملکرد حرارتي کليد ذکر نشده باشد بايد تمامي رله‌هاي جريان زياد همراه با کليد به غير از رله‌هاي حرارتي در محدوده بين ۴۰+ تا ۵۰+ درجه سانتي‌گرادکاملاً مستقل از حرارت محيط عمل کنند. ويژگي‌ها و مشخصات رله‌هاي حرارتي معمولاًدر دماي ۲۰+ يا ۴۰+ درجه سانتي‌گراد بيان مي‌شود. کارخانه سازنده بايد تغييرات ناشي از تغييرات درجه حرارت محيط بر روي مقادير رله‌هاي جريان زياد را ذکر کند.

تنظيم زماني رله‌هاي جريان زياد:

رله‌هاي جريان زياد از اين منظر به دو گروه تقسيم مي‌شوند:

– رله‌هايي که تأخير زماني آنها مستقل از جريان زياد مي‌باشد.

– رله‌هايي که تأخير زماني آنها وابسته به جريان زياد مي‌باشد.

مزاياي استفاده از کليد اتوماتيک[۳]:

به منظور حفاظت از تأسيسات روشنايي برق صنعتي، سيم و کابل وماشين آلات در برابر اضافه بار و جريان اتصال کوتاه از فيوز، کليد- فيوز و کليدهاي اتوماتيک استفاده مي‌شود. ليکن اولاً به لحاظ اينکه فيوزها هميشه نمي‌توانند عمل حفاظت موضعي و سلکتيو را در انواع مختلف شبکه‌ها به طور کامل و بدون خطا انجام دهند و در ثاني به علت اينکه در شبکه سه فاز در موقع ازدياد جريان اغلب قطع سه فازبه طور همزمان لازم و ضروري است لذا هميشه نمي‌توان از فيوز و کليد- فيوز استفاده کرد. در ضمن در بعضي از شبکه‌هاي توزيع بايد به محض برگشت ولتاژ يا افت بيش از حدمجاز ولتاژ به طور خودکار قطع و آلارم‌هاي لازم ايجاد گردد. همچنين در بعضي مواردورود اتوماتيک يا دستي ژنراتور اضطراري يا ترانسفورماتور در شبکه توزيع جهت تداوم کار شبکه يا انجام تعميرات دوره‌اي شبکه اجتناب ناپذير مي‌باشد. در چنين حالاتي فقط مي‌توان از کليد اتوماتيک استفاده کرد.

کليدهاي اتوماتيک علاوه بر موارد فوق نسبت به فيوزها و کليد- فيوزها داراي مزاياي زير مي‌باشند:

  • کليد اتوماتيک بعد از قطع مدار در اثر جريان زياد و يا هر عامل ديگري بلافاصله مجدداً آماده بهره‌برداري مي‌باشد.
  • با کمک کنتاکت‌هاي فرعي که در آن تعبيه شده است مي‌توان وضعيت کليد را در هر حالت (قطع، وصل يا وقوع خطا) توسط سيگنال تعيين و به اتاق فرمان منعکس نمود.
  • ساختمان اين کليدها به گونه‌اي است که اگر کليدرا بر روي يک مدار اتصال کوتاه شده ببنديم در ضمن عمل بسته شدن رله اضافه جريان کليد به سرعت وارد عمل شده و مدار را قطع مي‌کند.
برچسب ها :   
مطالب مرتبط
دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *